Bernhard Schmid

Bernhard Schmid (ur. 26 września 1872 w Bernburgu, zm. 11 lutego 1947 w Husum, Szlezwik-Holsztyn), niemiecki konserwator zabytków, konserwator prowincjonalny Prus Zachodnich, wieloletni opiekun zamku w Malborku.

Był synem oficera – Gustava Schmida. Kształcił się w gimnazjum w Kołobrzegu, gdzie jego nauczyciel gimnazjalny – brat kierownika zarządu zamku malborskiego Conrada Steinbrechta – zainteresował go budownictwem krzyżackim. Ukończył studia w Wyższej Szkole Budowlanej w Berlinie, pracował jako rejencyjny technik budowlany w Koblencji; w 1897 został skierowany do pracy w Malborku. Został tam bliskim współpracownikiem dr. Conrada Steinbrechta, a od 1902 pełnił funkcję konserwatora zabytków Prus Zachodnich (z siedzibą w Starogardzie, od 1905 w Malborku). Od 1922 był kierownikiem zarządu zamku krzyżackiego w Malborku, ponadto w latach 1903–1925 kierował malborskim Urzędem Budowlanym.

Kontynuował prace nad odbudową zamku malborskiego oraz kontynuował prowadzoną już wcześniej inwentaryzację zabytków Prus Zachodnich. Opracował i wydał katalog zabytków zamku malborskiego (w kilku tomach), publikował artykuły i monografie poświęcone sztuce państwa krzyżackiego. Był jednym z organizatorów międzynarodowych XI Dni Ochrony Zabytków w Gdańsku (1909). W czasie I wojny światowej przyczynił się do uratowania zabytkowych dzwonów kościelnych, zagrożonych przetopieniem na potrzeby wojskowe. W pracach nad renowacją zamku malborskiego, w odróżnieniu od Steinbrechta, kładł nacisk na odtwarzanie budowli w ich pierwotnej formie, natomiast dr Conrad Steinbrecht wielokrotnie nad realizm przedkładał „upiększanie” wnętrz.

Został uhonorowany doktoratem ''honoris causa'' uniwersytetu w Królewcu (1924). Zaprojektował m.in. pomnik 152 pułku piechoty w Malborku (1925), pieczęć Bractwa Strzeleckiego, nowy kształt herbu miasta (1926) i powiatu (1932). Był współzałożycielem i członkiem zarządu Towarzystwa Komunikacyjnego w Malborku (1911). W 1933 r. brał udział w Międzynarodowym Kongresie Historyków w Warszawie. W 1935 roku w ramach realizacji projektu dotyczącego architektury gotyckiej, odbył wizyty naukowe w Toruniu, Włocławku, Płocku, Warszawie, Czersku i Brześciu Kujawskim. W 1937 uniwersytet królewiecki wycofał się z inicjatywy nadania mu honorowej profesury po naciskach działaczy nazistowskich; była to reakcja na negatywną opinię Schmida jako konserwatora zabytków na pomysł budowy hotelu dla działaczy NSDAP przy zamku malborskim. Ostatecznie po wielu naciskach Schmid zapisał się do partii nazistowskiej w styczniu 1938 (antydatowany na 1 maja 1937 roku), dzięki czemu nie musiał odejść na emeryturę po ukończeniu 65 roku życia. Pod koniec wojny prowadził zajęcia ze sztuki zakonu krzyżackiego ze studentami na królewieckiej Albertyny. Z dniem 1 czerwca 1941 r. Schmid przestał sprawować urząd konserwatora prowincjonalnego. W 1941 przeszedł na emeryturę, rok później odebrał honorowe obywatelstwo Malborka. Wyjechał z miasta wraz z ostatnim transportem ludności cywilnej 24 stycznia 1945, ostatnie lata życia spędził w Szlezwiku-Holsztynie. Został pochowany na cmentarzu ewangelickim w Husum.

Niektóre publikacje: * Die Bau und Kunstdenkmäler des Kreises Rosenberg * Die Bau und Kunstdenkmäler des Kreises Stuhm * Die Bau und Kunstdenkmäler des Kreises Marienburg * Die Inschriften des deutschen ordenslandes Preussen bis zum Jahre 1466 * Die Marienburg: ihre Baugeschichte dargestellt / von Bernhard Schmid ; aus dem Nachlass herausgegeben, erganzt und mit Abbildungen versehen von Karl Hauke. * Amtlicher Führer Schloß Marienburg * Schloß Marienburg in Preußen * Die Befestigungsanlagen der Marienburg Herausgegeben von der Historischen Kommission für ost- und westpreußische Landesforschung von der Historischen Kommission für ost- und westpreußische Landesforschung, 1929 * Führer durch das Schloß Marienburg in Preußen. Verwaltung d. Staatl. Schlösser u. Gärten Źródło: Wikipedia